Χαιρετισμός Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας κ.Θεοδόση Πελεγρίνη

Παρακαλούμε κλικάρετε : Χαιρετισμός Υφυπουργού Εθνικής Παιδείας

Εναρκτήρια Εισήγηση: Αθλητισμός και Πολιτισμική Εξέλιξη

Νικόλαος Πατσαντάρας,
Αναπληρωτής Καθηγητής Αθλητικής Κοινωνιολογίας Σ.Ε.Φ.Α.Α./ Ε.Κ.Π.Α

Περίληψη

Ο Αθλητισμός  συνιστά ένα ιδιαίτερο πολιτισμικό πεδίο δράσης και επικοινωνίας.  Τα νοήματα που του αποδίδονται, διαμορφώνονται σε αντιστοιχία με την πολιτισμική εξέλιξη και συγκυρία.  Αναζητώντας επομένως εξηγήσεις αναφορικά με τα πολιτισμικά νοήματα του  αθλητισμού, αναπόφευκτα θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν που, πότε και γιατί εμφανίζεται. Που, πότε και γιατί συγκροτείται και διαμορφώνεται αυτό το σύμπλεγμα των ποικίλων δραστηριοτήτων και επικοινωνιών που στο σύνολο τους εμείς σήμερα, προσδιορίζουμε ως αθλητισμό! Στη μελέτη-παρουσίαση αυτή επιδιώκεται ένα επιλεκτικό και σύντομο χρονικό της πολιτισμικής διαδρομής του Αθλητισμού.  Εκκινώντας από την αρχαία Ελλάδα και φτάνοντας στην μετανεωτερικότητα ο στόχος είναι να καταδειχθεί με έναν γνωστικό και όχι μυθοπλαστικό τρόπο ότι: α) στις προοπτικές της πολιτισμικής εξέλιξης οι ποικίλες εκφάνσεις του αθλητισμού παραπέμπουν σε διαφορετικά πολιτισμικά  νοήματα, διαφορετικούς λειτουργικούς στόχους και διαφορετικές κοινωνικές και ηθικές αξίες και β)   στις προοπτικές της πολιτισμικής εξέλιξης  μεταβάλλονται τόσο οι πολιτισμικές λειτουργίες του όσο και  οι μορφές κοινωνικής του εκμετάλλευσης και χρησιμότητας.

Sport and Cultural Development

Nikolaos Patsantaras,
Associate Professor of Sport Sociology, 
School of Physical Education and Sport Science  National and Kapodistrian University of Athens

Abstract

Sport is a unique means of action and communication. The meanings it represents are formulated in accordance to socio-cultural developments and conditions.
Accordingly, the social meanings given to sport are associated with socio-cultural developments. In examining the cultural meanings of sport, we unavoidably need to consider where, when and why the complex and diverse activities and communications- which today we define as sport- were formulated!  This study presents a brief and selective historical outline on the cultural development of Sport, beginning in Ancient Greece and ending today, so as to underline:
a) in the prospects of cultural developments, the diverse manifestations of sport which indicate different cultural and functional meanings and targets as well as  different ethical and social values,
b)  transformations and changes regarding sport’s cultural and social functions, exploitation and uses.

 

1η Συνεδρία:  Αθλητισμός & Ειρήνη

Συντονιστές:         Μικρογιαννάκης Εμμανουήλ (τ. Κοσμήτωρ Φιλοσοφικής Σχολής, τ. Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας Ε.Κ.Π.Α., επίτιμο μέλος Σ.Φ.Ε.)
                                  Καμπερίδου Ειρήνη (Επίκ. Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας, Τομέας Θεωρητικών Επιστημών, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α.).

2η Εισήγηση:   Μπορούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες να συμβάλλουν στην εδραίωση της  παγκόσμιας ειρήνης

Κωνσταντίνα Γογγάκη,

Επίκουρη Καθηγήτρια, Φιλοσοφία του Αθλητισμού, Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού (Σ.Ε.Φ.Α.Α), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Περίληψη

Ο θεσμός της ολυμπιακής εκεχειρίας έλκει την καταγωγή του από την ελληνική αρχαιότητα. Η εφαρμογή του συνιστούσε τον πολιτικό όρο για την ασφαλή τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και για τη διάσωσή τους επί τόσους αιώνες. Η εκεχειρία προέκυψε ως ανθός μέσα από την σκληρή εμπειρία του πολέμου κι έμελλε να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο, κυρίως λόγω της επίδρασης που ασκεί στις συνειδήσεις των ανθρώπων για τα οφέλη που καρπώνονται οι λαοί υπό το καθεστώς της ειρήνης. Στον σύγχρονο κόσμο, όμως, παρότι η ιδέα της ανασύστασης της αρχαιοελληνικής ολυμπιακής εκεχειρίας απέκτησε σταδιακά αρκετούς υποστηρικτές, η παγκόσμια αθλητική ηγεσία δεν έχει αναγάγει τον ολυμπιακό αθλητισμό σε παράγοντα ικανό να επηρεάζει τις εξελίξεις κι επομένως ικανό να επιβάλλει διεθνώς την παγκόσμια ειρήνη. Αντιθέτως, οι Ολυμπιακοί Αγώνες εξαρτώνται από την τεχνολογία, τα οικονομικά συμφέροντα, την αθλητική βιομηχανία, και η όποια σημερινή λαμπρότητά τους είναι αποτέλεσμα της εμπορικής αποτίμησης της αξίας τους, μάλλον, που εκτοπίζει, αντίστοιχα, το υγιές ολυμπιακό πνεύμα. Η σημαντικότερη, πάντως, προσφορά τους θα μπορούσε να είναι η συμβολή τους στην εφαρμογή της παγκόσμιας ειρήνης. Μια, έστω και σύντομη, αναστολή των πολέμων και των διεθνών συρράξεων εάν κατόρθωναν οι αθλητικοί αγώνες κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής τους, θα αποτελούσε για την ανθρωπότητα ένα δώρο μεγίστης αξίας, όχι μόνο προς τους αθλητές και τους θεατές, αλλά προς έναν ολόκληρο κόσμο που δεινοπαθεί από τις τοπικές συγκρούσεις. Η εκεχειρία κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων θα αποτελούσε μια μικρή επανάσταση στα διεθνή δεδομένα, καθώς θα διαπαιδαγωγούσε τις νέες γενιές για τη σημασία της ανοχής και της διαπραγμάτευσης, ως μέσων επίλυσης των διαφορών. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα μπορούσαν, επομένως, να αποτελέσουν εστία συνάντησης των αντιμαχόμενων πλευρών, ενώ φορείς και κινήματα πολιτών ανά τον κόσμο θα συμμετείχαν ενεργά και θα ενίσχυαν την εκστρατεία αυτή της ειρήνης και τον ουσιαστικό ανθρωπιστικό ρόλο των αθλητικών αγώνων.

Can the Olympic Games contribute to global peace?

Konstantina Gongaki 
Assistant Professor, Philosophy of Sport, Faculty of Physical Education & Sport Science, National and Kapodistrian University of Athens

Abstract

The institution of the Olympic Truce attracts its origin from Greek antiquity. Its implementation constituted the political term for secure conduction of the Olympic Games, but also for their salvation over the centuries. The Truce arose as a flower through the tough experience of the war and it intended to play a decisive role, especially because of the impact that exerts in the human consciences for the benefits that people gain under the regime of peace. In modern times, yet, even though the idea of the reconstitution of the ancient Greek Olympic Truce acquired gradually many proponents, the global leadership of athletics has not transmuted Olympic athletics into a factor which is capable of affecting the developments and consequently capable of establishing peace worldwide. On the contrary, Olympic Games depend on technology, financial interests, athletic industry, and any modern brightness of them is a result of the commercial appraisal of their value, probably, that displaces, respectively, the healthy olympic spirit. However, their foremost offering could be their contribution to the implementation of global peace. If the athletic games achieved at least one short suspension of wars and international armed conflicts during their conduction, it would constitute an invaluable gift to humanity, not only to the athletes and the spectators, but also to a whole world which suffers from the local conflicts. The truce during the Olympic Games would be a tiny revolution among the international facts, since it would edify the new generations about the importance of tolerance and negotiation as a mean of resolving disputes. Therefore, Olympic Games could become the focus of meeting between the opponent sides, as bodies and citizens’ movements over the world would participate actively and would reinforce the campaign of peace and the meaningful humanistic part of athletic games.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση: Κ.Γογγάκη,Μπορούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες να συμβάλλουν στην εδραίωση της

 3η Εισήγηση: Αγώνες τα Ολύμπια  -Pax Romana, σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες και νέα τάξη πραγμάτων

Δημήτριος Παναγιωτόπουλος,
Καθηγητής Αθλητικού Δικαίου Σ.Ε.Φ.Α.Α  Ε.Κ.Π.Α., Δικηγόρος, Πρόεδρος International Association of Sports Law. 

Περίληψη

Ως στοιχείο συγκριτικό στην αρχαία εποχή πριν τον ‘Ομηρο, στην αγωνιστική προσπάθεια ήταν ο άλλος άνθρωπος, «καλύτερος επ’ άλλω». Στην προσπάθεια αυτή το καινούργιο στοιχείο είναι αυτό του συναγωνισμού, της άμιλλας.
Ο αγώνας με το στοιχείο της άμιλλας στους αρχαίους Έλληνες δεν ταυτίζεται εννοιολογικά με το ανταγωνισμό αλλά εκφράζει την τάση του ανθρώπου για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων του μέσα σε μια αδιάκοπη πάλη που φθάνει το ατομικό και το κοινωνικό επίπεδο.Με την εξάπλωση των Ολυμπίων Αγώνων η ολυμπιακή εκεχειρία μετά την ελληνιστική περίοδο, που σ’ αυτή μετέχει και η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία – Pax Romana η οποία  ταυτίζεται με την αρχαία οικουμένη, κατακτά ένα χαρακτήρα πραγματικά διεθνούς δικαίου.
Τα  ερωτήματα που απασχολούν και σήμερα την θεωρία  αλλά και την πράξη στην  αθλητική ζωή είναι: α) Ποια είναι η μορφή που λαμβάνει στον αρχαίο κόσμο το  γεγονός της Ολυμπίας  («Τα Ολύμπια»), με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στη βάση των οποίων κατά καιρούς δέχεται επιρροές. β) Πως  το γεγονός αυτό παρουσιάζεται στην αλλαγή του τότε γνωστού κόσμου και ποια είναι η τύχη του στην παγκοσμιοποιημένη μορφή κοινωνικής ζωής όπως ήταν η ελληνιστική, η Ρωμαϊκή αλλά και η σύγχρονη περίοδος. Υπό το Καθεστώς της PAX ROMANA ο θεσμός των Ολυμπίων Αγώνων οδηγείται σε μια οικουμενική εκδήλωση αγώνων.
Στη σύγχρονη εποχή οι Ολυμπιακοί αγώνες,  παρουσιάζονται στην κοινωνική ζωή στα τέλη του 19ου Αιώνα όταν οι εθνικές οντότητες των κρατών περνούν  από την αρχή της εθνικής στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας.
Η μορφή των Αγώνων όπως επεκράτησε, ως φυσικό επακόλουθο δημιούργησε μία τάση γιγαντισμού σε όλη την έκταση της διοργάνωσης στη βάση του ιδεώδους της ρωμαϊκής εποχής Citius – Altius – Fortius.

Οι αθλητικοί αγώνες στις μέρες μας αποτελούν μια τεράστια οικονομική επιχείρηση και ως τέτοια διαχειρίζεται, διοικείται, και λειτουργεί μέσα σε ένα σύμπλεγμα συμφερόντων και ενεργειών.
Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι το σύγχρονο ακριβοπληρωμένο υπερθέαμα, μόνο κατ’ όνομα προσιδιάζει στους αγώνες της Ολυμπίας, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία  που προβάλλει είναι αξίες της εποχής με όλα τα αρνητικά φαινόμενα που τον συναπαρτίζουν.
Η Ολυμπιακή εκεχειρία ήταν ο θεσμός που συντέλεσε στη διαμόρφωση συγκεκριμένης μορφής των αγώνων και ένα διεθνές status των τότε πολιτειών του ελληνικού κόσμου και της τότε οικουμένης. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν αποβάλλει αργώ και σχολαίω βαδίσματι  κάθε ηθική αξία ακόμα και της εποχής της αναθέσμισης τους, ενώ όσο και να ψάξει κανείς πέρα από τις ευπρόσδεκτες ευχές του Ολυμπιακού Χάρτη, δεν μπορεί να βρει ένα βαθύτερο νόημα σ΄ αυτούς παρά μόνο το οικονομικό, σ΄ όλο το μήκος και το πλάτος τους.

 

Olympeian Agones ( Games of Olympia) -Pax Romana, Modern Olympic Games  and New World Order.

Dimitrios P. Panagiotopoulos,
Professor of Sports Law, University of Athens , Lawyer at the Supreme Court and Council of State, Greece,President of  International Association of Sports Law.

Abstract

In the ancient times before Homer, the element of contrast and measurement was the other person, the other athlete. The new element in this effort, is the competition and rivalry.The game (agon) that involves the element of rivalry, according to the ancient Greeks, is not conceptually identical to the competition but expresses the tendency of the human nature to maximize the utilization of his capabilities in a constant struggle that reaches the individual and social level.
After the Olympian Games being widely spread, the Olympic truce have develop and  conquer a character of international law. All these happened after the Hellenistic period, which involves the time of the Roman Empire as well – Pax Romana, which is identified as the known ancient world.The questions arises nowadays, both in theory and praxis, is: a) Which is the form that the event of Olympia has in the ancient world (The Olympians), with its special characteristics in the bases of which, is being influenced? b) In which way this fact is being presented during the changes of the known world of that time, and what could be its fortune by the time of the globalized form of social life during Hellenistic period, Roman period, as well as the present period? Under the PAX ROMANA status quo, the institution of Olympian Games is being driven to a global manifestation of gaming event.In modern times the Olympic Games, presented in social life in the late 19th Century when national entities of Countries, passes from the principle of national to the principle of popular sovereignty.As a natural consequence, the form of the Games that prevailed, created a gigantism tendency throughout the extent of the event on the basis of the ideal of the Roman era Citius –  Altius – Fortius.Sporting games nowadays, consist a huge economic business, and as such it is being controlled, managed and operates within a complex of interests and acts.Thorough all these, we may conclude that this very well paid spectacle, only by its name may define the «games» of Olympia , while the rest facts that present, are the values of our times including all the negative phenomena that consists of.
The Olympic truce, was the institution that contributed to the shaping of specific types of games as well as an international status of the Greek states and the whole world of that time. The Olympic games, have eliminate in a very slow manner, every moral value even from the time of their rebuilt, while no matter how hard one searches, will find not a deeper meaning in the wishes of the Olympic charter apart from economic and financial interest though out its full length.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση: Δ.Παναγιωτόπουλος, Αγώνες τα Ολύμπια -Pax Romana, σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες και νέα τάξη πραγμάτων 

 5η Εισήγηση: Η συμβολή του αρχαίου Ολυμπιακού αθλητισμού,  με έμφαση στην Ολυμπιακή εκεχειρία, στον ελληνικό πολιτισμό

Δρ Σωτηρία Θ. Γιαννάκη,
Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

 Περίληψη

Ο Έλληνας τον αγώνα για επιβίωση, το ‘έργο’, το είδε ως εργώδες, και υιοθετώντας διαχρονικά το “αἰέν ἀριστεύειν”, τον περιέβαλλε με την αγαθή έριδα και τον ανάδειξε ως μέσον αποθέωσης του ανθρώπινου είδους στους αρχαίους αθλητικούς χώρους. Η συγκεκριμένη εργασία ερευνά την επίδραση που άσκησε ο αθλητικός συναγωνισμός που εξυμνήθηκε στον φέρτερον τόπο της Ολυμπίας και τη συμβολή του θεσμού της Εκεχειρίας στον ελληνικό πολιτισμό. “Φθειρομένης της Ελλάδος υπό εμφυλίων στάσεων και υπό νόσου λοιμώδους” ο βασιλιάς Ίφιτος της Ήλιδας προσέτρεξε στον Δελφικό Απόλλωνα, ζητώντας “λύσιν των κακών” και έλαβε χρησμοδοσία για ανασύσταση των αγώνων στην Ολυμπία και καθιέρωση της Εκεχειρίας. Με τη θεϊκά υποδεικνυόμενη επιβολή της Εκεχειρίας και την αποδοχή αυτής από τους τρεις μεγάλους άνδρες της Πελοποννήσου –  Ίφιτο της Ίλιδας, Λυκούργο της Σπάρτης και Κλεοσθένη της Πίσας – το εθιμικό δίκαιο μετατράπηκε σε θεσμικό. Αποτέλεσμα της πανελλήνιας καθιέρωσης ήταν η συνένωση των άλκιμων νέων όλου του ελλαδικού στοιχείου στον κάλλιστο τόπο της Ελλάδος σε έναν αγώνα ανάδειξης του καλύτερου σε ειρηνικά πεδία ‘μαχών’. Μέσα στους ιερούς αγωνιστικούς χώρους και δη εκείνον της αρχαίας Ολυμπίας, με την απρόσβλητη αποδοχή της “ιερής του Διός” Εκεχειρίας, εξυμνήθηκε η ανθρώπινη αγωνιστική υπέρβαση, αναπτύχθηκε το πνεύμα σε μια αδιαίρετη ενότητα με το σώμα, γεννήθηκε η αρετή. Τέθηκαν τα θεμέλια της παιδείας με τη “μουσική και γυμναστική” ως κορυφαία παιδευτικά αγαθά, στεγάστηκαν οι μεγάλες φιλοσοφικές σχολές. Καλλιεργήθηκαν ο λόγος και ο αντίλογος θέτοντας τις βάσεις της δημοκρατίας, προβλήθηκε ο πολιτικός λόγος, ανεγέρθηκαν έργα καλλιτεχνίας στο ύψος της θεϊκής υπόστασης. Καλλιεργήθηκε, έτσι, η βαθύτερη εθνική ενότητα του ελληνισμού, μία ενότητα που πήγαζε από το αγωνιστικό ήθος με χαρακτήρα διαχρονικό και καθολικό, με θεσμικό κύρος επισφραγισμένο από το θεό που ταυτοποίησε την ιδιοσυστασία του Ελληνικού πολιτισμού. Μία ενότητα που πραγματώθηκε στα πεδία της μάχης προς τους κοινούς εχθρούς και διαφύλαξε την πολιτισμική ειρήνη παγκοσμίως.

Abstract

The contribution of the ancient Olympic athletics, with an emphasis on the Olympic truce, to the Greek civilization

 Dr Soteria Th. Yiannaki,Special Education Staff  School of Physical Education and Sport Science National and Kapodistrian University of Athens

    The Greek man, perceived the struggle for survival, the “labor”, as labored, and by timelessly adopting the “excellence”, surrounded it with the benign dispute and highlighted it as a means of deification of the human species within the ancient athletic fields. This particular work researches the effect that was exerted by the athletic competition which was praised in the superior land of Olympia and the contribution of Truce in the Greek culture. “With Greece deteriorating under civil revolt and pestilent disease”, king Iphitos of Helida rushed to the Delphic Apollo asking for “a dispelling of the evils” and received a prophesy for reinstating the Olympic games and the establishment of Truce. With the divinely dictated enforcement of Truce, and its acceptance by the three important men of Peloponnesus – Iphitos of Helida, Lycurgus of Sparta and Kleosthenes of Pissa- the customary law was turned into institutional law. The result of the PanHellenic establishment was the union of all the vigorous young men of the Grecian element in Greece’s best location for a competition that would indicate the absolute winner in peaceful ‘battlefields’. Within the sacred athletic grounds and especially the one of ancient Olympia, with the unassailable acceptance of “Zeus’ sacred” Truce, the human competitive transcendence was praised, the spirit developed into an inseparable unity with the body, virtue was born. The foundations of education were set with “music and gymnastics” being the highest educational goods, the great philosophical schools were housed. Oration and response were cultivated, setting the foundation of democracy, political speech was propounded, artworks aspiring to divine status were raised. Thus, the deeper national unity of Hellenism, a unity emanating from the competitive moral with a timeless and global character, with an institutional validity sealed by god, and identifying the constitution of the Greek civilization. A unity that was realized in the battlefields towards the common enemies and preserved cultural peace universally.

  Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Σ.Γιαννάκη Η συμβολή του αρχαίου Ολυμπιακού αθλητισμού,με έμφαση στην Ολυμπιακή εκεχειρία, στον ελληνικό πολιτισμό

2η Συνεδρία:    Αθλητισμός & Εκπαίδευση

Συντονιστές:   Νικηταράς Νικήτας (Αναπλ. Καθηγητής Αθλητικής Άσκησης για Όλους, Τομέας Θεωρητικών Επιστημών, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α.).
                           Μενεγάκη Μαρία (τ. Καθηγήτρια της Ιστορίας του Γαλλικού Πολιτισμού Φιλοσοφικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α.)

1η Εισήγηση: Η ανάπτυξη διαπολιτισμικής συνείδησης και διαμεσολαβητικής ικανότητας ως γέφυρα γλωσσικής επικοινωνίας

Δρ. Ευφροσύνη Ευθυμιάδου, Επίκ. Καθηγήτρια Σχολής Ικάρων

Περίληψη

Στην διαδικασία διδασκαλίας/εκμάθησης των ξένων γλωσσών, όλο και περισσότερο εκφράζεται η ανάγκη επικοινωνίας, που χαρακτηρίζεται από ποικίλες γλωσσικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες ξεπερνώντας τα εθνικά σύνορα. Για να υλοποιηθεί αποτελεσματικά η πολιτισμική ποικιλομορφία, οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να καλλιεργήσουν δεξιότητες στην διαπολιτισμική επικοινωνία. Η συνειδητοποίηση των πολιτισμικών αποκλίσεων μεταξύ των λαών εστιάζεται όχι μόνο στο πολιτισμό αλλά στις αξίες που διέπονται, όπως επίσης στις στάσεις και συμπεριφορές που υιοθετούνται από τους ομιλητές είτε στην μητρική γλώσσα είτε στην ξένη γλώσσα.
Οι ευρωπαϊκές γλωσσικές πολιτικές ευνοούν την απόκτηση πολυγλωσσικής και διαπολιτισμικής συνείδησης. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες, η επικοινωνιακή δεξιότητα και η πολιτισμική διάδραση οδηγεί τον μαθητευόμενο να δρά ενεργά, με σκοπό την άριστη εκμάθηση πολλών γλωσσών αλλά και την απόκτηση εμπειριών μέσα από την πολιτισμικότητα. Η ανάπτυξη της διαπολιτισμικής δεξιότητας ορίζεται ως η γνώση, η συνείδηση και η κατανόηση στις ανθρώπινες σχέσεις μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών. Το 4ο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ξένων Γλωσσών (CELV, 2012-2015) επικεντρώνεται στην προώθηση μίας εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς, που στηρίζεται στη πολυγλωσσία και τη διαπολιτισμικότητα, έτσι ώστε να αντιμετωπισθεί ο κοινωνικός αποκλεισμός ενθαρρύνοντας την κατανόηση και τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών. Απώτερος στόχος είναι να αντιμετωπισθούν οι νέες προκλήσεις των σύγχρονων κοινωνιών με την καλύτερη διαχείριση ανεξέλεγκτων καταστάσεων αλλά και την υιοθέτηση στρατηγικών για να εξαλειφθούν οι πολιτισμικές διαφορές.
Στις εκπαιδευτικές μονάδες, αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια η Διαπολιτισμική Διδακτική, που αποβλέπει στην ανάπτυξη της διαπολιτισμικής συνείδησης και της διαμεσολαβητικής ικανότητας στην γλωσσική επικοινωνία μέσα από την καλλιέργεια της γνώσης, της αυτογνωσίας, των στρατηγικών εκμάθησης και την αυτονομία στην απόκτηση καλών πρακτικών και εμπειριών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες τεχνολογίες και οι ψηφιακές ικανότητες έχουν ήδη ενταχθεί στο σχολικό, κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον, πρέπει να αναρωτηθούμε πως η διαπολιτισμική συνείδηση μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους εμπλεκομένους για την αναγνώριση του Άλλου μέσα σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον καθώς και με την προαγωγή μίας ενεργητικής αλλά και αυτόνομης παιδαγωγικής προσέγγισης. Άρα, οι πολυγλωσσικές και διαπολιτισμικές δεξιότητες των μαθητών-πολιτών διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη και εξέλιξη.

Abstract

The development of intercultural awareness and mediation ability as a bridge of linguistic communication

Phd. Euphrosyne Efthimiadou,Assistant Professor at Hellenic Air Force Academy

In the teaching/learning process of foreign languages, the need for communication is increasingly expressed and characterised by diverse linguistic and cultural particularities exceeding national borders. To effectively implement cultural diversity, the students need to cultivate skills in intercultural communication. Awareness of cultural differences between people focuses not only on culture but also on values that are present, on attitudes and behaviors adopted by speakers either in their mother tongue or in a foreign language.

European language policies favor the acquisition of multilingual and intercultural awareness. According to the European Framework of Reference for Languages, communicative skills and cultural interaction leads the learner to actively act in order to learn several languages fluently and acquire experience through culturalism. The development of intercultural competence is defined as the knowledge, awareness and understanding of human relations between different cultures. The 4th European Centre Medium Term Programme of Activities of Foreign Languages (CELV, 2012-2015) focuses on promoting an inclusive education, based on multilingualism and interculturalism, in order to overcome social exclusion by encouraging understanding and mutual respect between European citizens. The ultimate goal is to meet the new challenges of modern societies for better management of uncontrolled situations and for adoption of strategies able to eliminate cultural differences.
As far as educational institutions are concerned, Intercultural Teaching is developed in recent years, aiming at developing intercultural awareness and mediation ability in linguistic communication through the cultivation of knowledge, self-knowledge, learning strategies and autonomy in acquiring best practices and experience. Considering that new technologies and digital competences are already part of the academic, social and professional environment, one should wonder how intercultural consciousness can sensitize stakeholders on the recognition of the Other in a cultural environment as well as the promotion of an active and autonomous educational approach. So, the multilingual and multicultural skills of the students-citizens play an essential role in their personal and professional growth and development.

 Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Ε.Ευθυμιάδου Η ανάπτυξη διαπολιτισμικής συνείδησης και διαμεσολαβητικής ικανότητας ως γέφυρα γλωσσικής επικοινωνίας

 

3η Εισήγηση:  Φυσική Αγωγή και Eνδοσχολική Βία

Χρυσή  Γιοβάνη,

Υποψήφια Διδάκτωρ του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φυσική Αγωγή και Αθλητισμού», Κοινωνιολογία του Αθλητισμού, Σχολή Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Σ.Ε.Φ.Α.Α/Ε.Κ.Π.Α)

 Περίληψη

Ο σχολικός εκφοβισμός επηρεάζει όχι μόνο την εκπαιδευτική διαδικασία αλλά γενικότερα τη ζωή των μαθητών τόσο μέσα στο σχολείο όσο και έξω από αυτό. Ιδιαίτερα στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής μπορεί να παρατηρηθούν εκφοβιστικές ενέργειες καθώς υπάρχει μια ιδιαίτερη μορφή αλληλεπίδρασης μεταξύ των μαθητών κατά τη συμμετοχή τους σε αθλητικές ή παιγνιώδεις ομαδικές δραστηριότητες. Η παρούσα εργασία έχει ως σκοπό να εξετάσει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού σε σχέση με το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο μέσα από την ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας. Ερευνητικά δεδομένα υπογραμμίζουν τη σημασία του εν λόγω μαθήματος καθώς τονίζεται ότι συμβάλλει θετικά στην ομαλή κοινωνικοποίηση των μαθητών/τριών και στη διαχείριση διαπροσωπικών σχέσεων και συγκρούσεων. Επισημαίνεται επίσης, ο καθοριστικός ρόλος του Καθηγητή Φυσικής Αγωγής στη διαχείριση εκφοβισμού και γι’ αυτό το λόγο προτείνεται η συστηματική επιμόρφωσή του. Στην διεθνή βιβλιογραφία, κυρίαρχο ρόλο ειδικά στη Φυσική Αγωγή, έχουν τα προγράμματα «Παιδείας Ειρήνης», τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στα ελληνικά σχολεία ως μέσο πρόληψης και αντιμετώπισης φαινομένων βίας. Γι’ αυτό το λόγο καθίσταται απαραίτητο να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες τόσο σε τοπικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο στα σχολεία της χώρας ώστε να αποκτήσουμε ολοκληρωμένη άποψη σχετικά με τον εκφοβισμό στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής και να γίνουν μελλοντικά οι κατάλληλες παρεμβάσεις.

Λέξεις κλειδιά: Σχολικός Εκφοβισμός, Φυσική Αγωγή, προγράμματα «Παιδείας Ειρήνης», ελληνικά σχολεία, βία

Abstract

Physical Education and Bullying

Chrysi Giovani
Doctoral candidate, Physical Education and Sport Graduate Program, Sociology of Sport, School of Physical Education and Sport Science, National and Kapodistrian University of Athens

 

Bullying affects not only the education process but student lives both in and out of the school context. In physical education (PE) classes bullying is observed through intimidating acts during sport interactions and game or play activities. Accordingly, this presentation provides a review of the current literature on the bullying phenomenon in relation to PE classes in public schools.  It discusses the importance of PE classes in contributing to the appropriate student socialization with regard to managing interpersonal relationships and conflict resolution. Additionally, this presentation focuses on the significant role of the PE teacher in dealing with bullying during his/her classes and proposes systematic training and retraining of PE teachers in conflict resolution, such as peace education programs. International research provides an abundance of information on such programs that promote social skills through cooperative games and sports that could also be applied in Greek schools as a means of preventing or reducing violence. Consequently, further research is required regarding bullying in PE classes in the public schools in Greece, on a local and regional level, so as to obtain a comprehensive view on bullying and apply appropriate measures and interventions.

Keywords: school bullying, physical education (PE), peace education programs, PE teacher, Greek schools, violence

 Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Χ.Γιοβάνη Φυσική Αγωγή και Eνδοσχολική Βία

3η Συνεδρία:  Αθλητισμός & Υγεία

Συντονίστριες: Λεονταρίδη Ελένη (Αναπλ. καθηγήτρια Ισπανικής Γλωσσολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,Μέλος Σ.Φ.Ε).
                              Μπάγιου -Μαυροπούλου Παρασκευή  (Πολιτική Επιστήμων-Διεθνολόγος, Γεν.Γραμματέας Σ.Φ.Ε)

2η Εισήγηση:Νοηματική διάσταση της Άσκησης για Όλους στην κλασική εποχή

Νικήτας Νικηταράς,
Αν. Καθηγητής Αθλητικής Άσκησης για Όλους, Τομέας Θεωρητικών Επιστημών, Σ.Ε.Φ.Α.Α. Ε.Κ.Π.Α.

Περίληψη

Στην κλασική εποχή, υπό το πρίσμα της διαμόρφωσης της  Πόλεως – Κράτους, βάσει των αντιλήψεων κυρίως των, Ιπποκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, αναδύθηκε ένας νέο πρότυπο γυμναστικής-άσκησης, διαφορετικό από το υφιστάμενο, της υπερβολικής  γυμναστικής.

Αυτό το νέο πρότυπο εμπεριέχει τα εξής:

Η κίνηση-ασκηση

  • είναι σε αρμονία   με την πνευματική ανάπτυξη
  • αποτελεί στοιχείο της «φύσεως» του ανθρώπου ως « κατά φύσιν έξις», δημιουργεί στους ανθρώπους σωματική ευεξία», βοηθάει  «τους ασθενείς στην αποκατάσταση της υγείας τους, και τους υγιείς στη διατήρηση της».
  • συμβάλλει στην διαιώνιση της ευρωστίας και ευεξίας  της ανθρώπινης φύσης μέσω της τεκνοποίησης διότι «ές την γένεσιν έχειν την δύναμιν εν τώ σώματι, οίην περ ξυνεβάλλετο»,  « η  υπερβολική άσκηση των αθλητών δεν βοηθάει την υγεία και την τεκνοποιία»
  • «σε συνδυασμό με την τροφή συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας, η τροφή από μόνη της δεν μπορεί να διατηρήσει τον άνθρωπο υγιή».
  • «κάθε υπερβολή αντιστρατεύεται προς τη φύση», και «δεν πρέπει να οδηγεί κανείς στα έσχατα όρια την εξάντληση του σώματος, είναι επισφαλές και επικίνδυνο». «¨Εν τοίσι γυμναστικοίσιν αί έπ΄άκρον εύεξίαι σφαλεραί μηδέ τάς ξυμπτώσιας ές το έσχατον άγειν..».  

Το γεγονός αυτό αποτελεί αξιόλογη υπηρεσία στη σημερινή κοινωνία  διότι, καθοδηγεί το κίνημα Άσκησης για Όλους με στόχο την ατομική και πληθυσμιακή υγεία και απαντά στην προβληματική για την ένταση, την υπερπροσπάθεια και την επίδοση, στο σημερινό αθλητικό φαινόμενο.

Λέξεις κλειδιά:  άσκηση, μέτρο, τροφή, υγεία, φύση

The Conceptual Dimension of  Exercise For All in the Classical Era

Nikitas Nikitaras, Associate Professor of Sport for All National and Kapodistrian University of Athens

Abstract

In the classical era, through the prism of the formation of the City-State, and based mainly on the interpretations of Hippocrates, Plato and Aristotle, a new gymnastics-exercise model emerged which was different from the existing excessive exercise model. According to the new model, movement-exercise/physical activity:

  • is in harmony with  spiritual growth
  • is an element of ‘‘human nature’’ as  “physis hexis-(nature addiction)’’ creates wellbeing’’ and  helps ‘‘those who are ill to restore their health and those who are healthy to preserve their health”
  • contributes to perpetuating  health and well-being through childbearing  however ‘‘excessive exercise of athletes has a negative effect on health and childbearing’’
  • in combination with diet contributes to preserving health,  while diet alone cannot preserve health’’
  • Additionally, according to the new model: ‘‘Everything in excess opposes nature’’, and ‘‘no one should lead the body to  the limits  of exhaustion, as this is unsound and dangerous.’’

The above observations constitute a remarkable service in today’s society, as they apply to the Exercise for All movement, the purpose of which is individual health along with health for All.  It also responds to concern and questions related to intensity, overexertion and performance in today’s athletic phenomena.

Keywords: exercise, moderation, diet, health, nature

 

3η Εισήγηση:  Κοινωνικός αποκλεισμός και παγκοσμιοποίηση: ο αθλητισμός ως μέσον κοινωνικής ένταξης- ενσωμάτωσης

 Αλέξανδρος Μπόνιας, Μεταπτυχιακός φοιτητής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φυσική Αγωγή και Αθλητισμού», Κοινωνιολογία του Αθλητισμού, Σ.Ε.Φ.Α.Α/Ε.Κ.Π.Α
Επιβλέπουσα: Ειρήνη Καμπερίδου.
Σύμβουλος: Νικόλαος Πατσαντάρας

 Περίληψη

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να αναλύσει το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού και να εξετάσει τη δυνατότητα άμβλυνσής του μέσω του αθλητισμού. Ο κοινωνικός αποκλεισμός εμφανίζεται στο κοινωνικό πεδίο ως ένα σύνθετο και πολύπλοκο ζήτημα. Πρωτογενώς συνδέεται με καταστάσεις φτώχειας και ανεργίας οι οποίες σε μια παγκοσμιοποιημένη προοπτική επιδεινώνονται. Στη διεθνή βιβλιογραφία συναντάμε ένα μεγάλο αριθμό θεωριών και ερευνητικών μελετών που εξετάζουν τα ζητήματα αυτά.  Αντίστοιχα πολλά ερευνητικά δεδομένα αναδεικνύουν την αθλητική δραστηριότητα ως ένα εξαιρετικό μέσον κοινωνικής ενσωμάτωσης, κυρίως  εξαιτίας των αξιών που επιδιώκει να ενεργοποιήσει ο αθλητισμός στο κοινωνικό πεδίο.  Η προσπάθειά μας αυτή επιδιώκει να αναδείξει, μέσα από παραδείγματα (ΑμΕΑ και άτομα που χτυπήθηκαν από τη λαίλαπα του πολέμου), τις δυνατότητες που προσφέρει η αθλητική δραστηριότητα για να επιτελέσει την λειτουργία της κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Λέξεις κλειδιά: κοινωνικός αποκλεισμός, κοινωνική ενσωμάτωση, παγκοσμιοποίηση, αθλητισμός, Άτομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ), προσαρμοσμένος αθλητισμός,  πόλεμος

 Abstract

Τhe purpose of this study is to show how sport can reduce or eliminate practices of social exclusion for individuals with disabilities, victims of war, refugees, etc.  An abundance of international research and theoretical studies— in examining social exclusion as a complex and multifaceted phenomenon involving the globalization processes— usually associate it with the notion of poverty and unemployment. This paper discusses the opportunities which the social space of sport and sport activities offer, contributing to social integration. International research shows that sport is systematically being used as a tool to promote social values, respect for diversity, peacebuilding, namely social integration.

Keywords: Social exclusion, social integration, globalization, sport activity, people with disabilities, adapted sports, war, peacebuilding.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση: Αλ. Μπόνιας, Κοινωνικός αποκλεισμός και παγκοσμιοποίηση

 

3η Εισήγηση: Αναζήτηση των Αθλητικών και Κοινωνικών σημαινομένων στο Δρομικό Κίνημα

Ιωάννης Σ. Γεωργίου, Υποψήφιος Διδάκτωρ του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φυσική Αγωγή και Αθλητισμός», Κοινωνιολογία του Αθλητισμού, Σ.Ε.Φ.Α.Α/Ε.Κ.Π.Α.

Επιβλέπων: Νικόλαος Πατσαντάρας.
Σύμβουλος:
Ειρήνη Καμπερίδου

Περίληψη

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, εμφανίζεται μια μαζική αύξηση των διοργανώσεων και των συμμετοχών σε δρομικά αγωνίσματα μεγάλων αποστάσεων, τόσο στις Η.Π.Α όσο και στην Ευρώπη.
Αυτό σηματοδοτεί την έναρξη του πρώτου δρομικού κινήματος. Το κίνημα αυτό συνδέεται, μεταξύ άλλων, με την ανερχόμενη τάξη των yuppies οι οποίοι χρησιμοποιούν τη δραστηριότητα αυτή ως παράγοντα προαγωγής, της υγείας, της ευεξίας, της ποιότητας ζωής, της ανταγωνιστικότητας αλλά και της διαφοροποίησης από άλλες κοινωνικές ομάδες. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, διαπιστώνεται μια περαιτέρω αύξηση των διοργανώσεων και των συμμετοχών. Ο σκοπός των συμμετεχόντων αντρών και γυναικών δεν είναι η επίδοση αλλά η συμμετοχή και ο τερματισμός. Στην Ελλάδα, το πρώτο δρομικό κίνημα βρήκε τη χώρα σε περίοδο κοινωνικών και πολιτικών ανακατατάξεων, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί με καθυστέρηση και σε μικρότερη έκταση. Το δεύτερο δρομικό κίνημα εμφανίζεται με καθυστέρηση και συνδέεται με τη διεξαγωγή του Κλασσικού Μαραθωνίου της Αθήνας. Στις προοπτικές του νέου δρομικού Ελληνικού κινήματος, επιβραβεύεται η συμμετοχή και ο τερματισμός. Ενώ στη διεθνή βιβλιογραφία οι έρευνες που αναφέρονται στο δρομικό κίνημα είναι αρκετές, στη χώρα μας είναι λίγες και αποσπασματικές.
Στην παρούσα μελέτη επιδιώκεται ο προσδιορισμός και η ερμηνεία των παραγόντων που οδήγησαν στην ανάπτυξη του κινήματος στη χώρα μας, καθώς και των χαρακτηριστικών των δρομέων που συμμετέχουν σε αυτό.

Λέξεις Κλειδιά: Δρομικό κίνημα

In Search of Sport and Social Meanings in the Running Movement

Ioannis S. Georgiou,  Doctoral candidate, Graduate Program Physical Education and Sport, Sociology of Sport, School of Physical Education and Sport Science, National and Kapodistrian University of Athens 

Doctoral supervisor: Nikolaos Patsantaras

 

Abstract

In the late 60s, a massive increase of events and participations in long distance running events took place, both in the US and Europe. This marks the start of the first running movement. This movement is linked, inter alia, with the rising class of yuppies who use this activity as a differentiating factor from other social groups, health promotion, wellness, quality of life and competitiveness. The late 90s present a further increase of events and participations. The purpose of both men and women participants are not the performance but the participation and termination. Τhe first running movement reached Greece during a period of social and political instability, which led to delay and to a lesser extent. The second road movement occurs late and is connected with the Athens Classic Marathon. The prospects of the new running Greek movement reward participation and termination. While in international literature the studies mentioned in the running movement are sufficient, in our country are few and fragmentary. The present study aims to identify and evaluate the factors that led to the development of the movement in our country, and also the characteristics of the participants.
Key words: Running movement

 

4η Συνεδρία: Ελληνικός Παραδοσιακός Χορός : Πολιτισμός σε Κίνηση 

Συντονιστής: Καπετσώνης Δημήτριος (τ.Εφέτης)

1η Εισήγηση:Ο χορός ως σύζευξη αθλητισμού και πολιτισμού

Μαρία Ι. Κουτσούμπα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Σ.Ε.Φ.Α.Α Ε.Κ.Π.Α

Περίληψη 

Αν και οι έννοιες αθλητισμός και πολιτισμός συχνά αναφέρονται ως συγκοινωνούντα δοχεία, ωστόσο λίγες είναι οι περιπτώσεις που αναδεικνύουν τη σχέση αυτή μέσα από συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα του αθλητισμού, του πολιτισμού ή και των δύο. Το εγχείρημα αυτό επιχειρεί η συγκεκριμένη εργασία μέσα από το παράδειγμα του χορού. Σκοπός λοιπόν της παρουσίασης είναι η κατάδειξη του γνωστικού αντικειμένου του χορού ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σύζευξης αθλητισμού και πολιτισμού. Για τον σκοπό αυτό αναλύονται οι έννοιες του αθλητισμού και του πολιτισμού, ενώ, παράλληλα, εξετάζεται η φύση του χορού. Διαπιστώνεται ότι ο χορός όντας κινητική δραστηριότητα συνιστά βιολογικό φαινόμενο, ενώ ταυτόχρονα ως κοινωνική διαδικασία που πραγματοποιείται σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, από συγκεκριμένους ανθρώπους και για συγκεκριμένους λόγους συνιστά και πολιτισμικό φαινόμενο. Επιπρόσθετα, ο χορός συνιστά πράξη μέσω της τέλεσης ενός χορευτικού έργου, αλλά και χορευτικό γεγονός που φέρει έντονο πολιτισμικό φορτίο καθώς πραγματοποιείται σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, από συγκεκριμένους ανθρώπους και για συγκεκριμένους λόγους. Υπό αυτή την έννοια, αποτέλεσε και αποτελεί αντικείμενο πολυ-επιστημονικής μελέτης που έλκει το ενδιαφέρον φυσικών και κοινωνικών επιστημών υπερβαίνοντας τις διακρίσεις της φιλοσοφικής θεωρίας του δυϊσμού. Καταληκτικά, είναι η ίδια η φύση του γνωστικού αντικειμένου του χορού που μπορεί να συμβάλλει στη λειτουργία του ως μέσου σύζευξης αθλητισμού και πολιτισμού.

Dance as a conjunction of athletism and culture 

Maria I. Koutsouba,Associate Professor, School of Physical Education and Sport Science, University of Athens

 Abstract

Athletism and culture are often referred as communicating vessels. Yet there are few cases that highlight this relation through the lens of particular subjects of athletism, culture or both. The latter constitutes the issue of the present study having as example the subject matter of dance. Thus, the aim of the paper is to study dance as a characteristic example of conjunction between athletism and culture. For this reason, the concepts of athletism and culture are defined while the nature of dance is examined. It is proved that dance as physical activity constitutes a biological phenomenon. At the same time, it constitutes a cultural phenomenon since it takes place in a specific place and time, by specific people and for specific purposes, contributing, thus, to the cultural being. In addition, dance constitutes a dance action as a final piece of work, that is the dance work, is performed. At the same time it is a dance event since it takes place in a specific place and time, by specific people and for specific purposes. From this point of view, dance has attracted and attracts the interest of both the physical and social sciences, surmounting the constraints of dualism. In summary, it is the nature of dance itself that allows it to function as a conjunction of athletism and culture.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:M.Κουτσούμπα, Ο χορός ως σύζευξη αθλητισμού και πολιτισμού

 

5η Συνεδρία: Αθλητισμός  –  Λογοτεχνία – Ιστορία

Συντονιστής:   Πατσαντάρας Νικόλαος (Αναπληρωτής Καθηγητής Αθλητικής Κοινωνιολογίας, Τομέας Θεωρητικών Επιστημών, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α.)

2η Εισήγηση:  Ρώσοι συγγραφείς που οριοθέτησαν την εποχή τους

Βαλεντίνα Μπατσάλ, Ποιήτρια.

Περίληψη

Δύο ομόδοξοι  λαοί είναι οι Ρώσοι και οι Έλληνες που οι σχέσεις τους, απαρχής έως τα σήμερα είναι σε υψηλό επίπεδο επικοινωνίας. Από την δεύτερη χιλιετηρίδα π.Χ. είχε αποτελέσει στόχο αποικισμού των αρχαίων Ελλήνων, λαού εξωστρεφούς και ναυτικού. Τα υπόλοιπα χρόνια γίνεται η πρώτη γνωστή επαφή των Ρώσων με το Βυζάντιο και ιδιαίτερα με τους Έλληνες, που αποτελούσαν τον εθνολογικό και πολιτιστικό πυρήνα της Αυτοκρατορίας. Ακολούθησαν πολλές μεταβολές ίσαμε σήμερα. Όπως η Ρωσική αυτοκρατορία, η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών και η Ρωσική Ομοσπονδία από τις 25/11/1991, που οι διπλωματικές σχέσεις λειτουργούν άριστα. Συμφωνία συνεργασίας της Ρωσίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση ολοκληρώθηκε επί ελληνικής προεδρίας και υπογράφτηκε στην Κέρκυρα το 1994.

Επίσης στις 27-28/5/2016 υπογράφηκε συμφωνία της Ρωσικής Κυβέρνησης υπό την Προεδρία του Βλαντιμίρ Πούτιν και της Ελληνικής Κυβέρνησης με τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στην Αθήνα, στους τομείς Ενέργειας και Πολιτισμού.

Θ’ ασχοληθούμε με τους δεκατέσσερις Ρώσους συγγραφείς που οριοθέτησαν την εποχή τους. Αυτοί είναι οι: Πούσκιν, Τολστόϊ, Λέρμοντωφ, Γκογκόλ, Ντοστογιέφσκι, Γκόρκυ, Τσέχωφ, Μαγιακόφσκι, Σολόχωφ, Εσένιν, Αντρέγιεφ, Τουργκένιεφ, Πάστερνακ και Έρεμπουργκ. Θα σκύψουμε με πολλή αγάπη, σεβασμό και μεράκι στους συμπατριώτες μου συγγραφείς και το τιτάνιο έργο τους. Είναι οι Μεγάλοι όχι μόνο της Ρωσικής αλλά και της παγκόσμιας Λογοτεχνίας μας. Η Ρωσική Λογοτεχνία είναι σχεδόν χιλίων χρόνων. Εξελίχθηκε βαθμιαία και τελειοποιήθηκε στα εκφραστικά μέσα για ν’ αντικατοπτρίζει τη ζωή, τις ανθρώπινες ευαισθησίες και τους κοινωνικούς οραματισμούς. Ας θυμηθούμε τον μεγάλο έλληνα οραματιστή συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη που επισκέφτηκε προσκαλεσμένος τη Σοβιετική Ένωση και γνώρισε πολλούς «συντρόφους των μεγάλων δρόμων» να λέει: «Η Ρωσία, η μαρτυρική, η ματωμένη, η σταυρωμένη, η μόνη ελπίδα της Γης».

Abstract

Russia and Greece are two countries of the same religious dogma whose peoples’ relationships have been characterized from the beginning by a high level of communication. Since the 2nd millennium BC, Russia has been an area of colonization for the ancient Greeks, a very extrovert and seafaring nation. Later on the Russians, make the first known contact with the Byzantium, and in particular with the Greeks who were the Empire’s ethnological and cultural heart. Many things have changed since then. The Russian empire became the Union of Soviet Socialist Republics and then the Russian Federation, on 25/11/1991, with excellent diplomatic relations. The Partnership and Cooperation Agreement between Russia and the European Union was concluded under the Greek presidency in Corfu in 1994.

We will discuss the fourteen Russian authors who defined their time. Those are Pushkin, Tolstoy, Lermontov, Gogol, Dostoevsky, Gorky, Chekhov, Mayakovski, Sholokhov, Esenin, Andreyev, Turgenev, Pasternak and Ehrenburg.

We will treat my compatriot writers and their titanic work with much love, respect and enthusiasm. For they are the great authors of the Russian, and of the world literature as well. The Russian literature is almost one thousand years old. It has evolved gradually, and has further refined its means of expression to reflect life, the human sensitivities and the social visions. Let us remember the words of the great Greek visionary, the writter Nikos Kazantzakis, who received an invitation to visit the Soviet Union and who met many “comrades of the big roads”: “…Russia, the Earth’s tormented, bloodied, crucified and only hope”.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση: Β.Μπατσάλ Βαλεντίνα Ρώσοι συγγραφείς που οριοθέτησαν την εποχή τους

3η Εισήγηση: Εκπαίδευση &  Πολιτισμός κατά τα  Πρότυπα του Γαλλικού Διαφωτισμού

 Σοφία Μωραΐτη, Δρ. Φιλοσοφίας

Περίληψη

Κατά τον 18ο αιώνα η εκπαίδευση στην Γαλλία κατείχε σημαντικό ρόλο. Ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα οι διαφωτιστές εισηγήθηκαν προτάσεις για την εφαρμογή νέων αρχών και αντιλήψεων στην εκπαίδευση. Κάποιοι από τους εκπροσώπους των διαφωτιστών όπως ο Βολταίρος και ο  La Chalotais αντιτάχθηκαν στην εκπάιδευση του λαού, ενώ άλλοι όπως οι Diderot, d’ Alembert, Helvétius, d’ Holbach τάχθηκαν υπερ. Όλοι όμως πρότειναν αλλαγές στην λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος με σκοπό να το κάνουν ουσιαστικότερο και αποδοτικότερο για τους μαθητές και για την κοινωνία. Σημαντικότερες προτάσεις καταγράφονται από τους d’Alembert, Diderot, Helvétius και Condorcet. Όπως και οι Γάλλοι φιλόσοφοι, έτσι και ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης έδιναν ιδιαίτερη βαρύτητα στην σημασία της εκπαίδευσης. Ο Πλάτωνας ορίζει την παιδεία ως την διαπαιδαγώγηση προς την αρετή, που αρχίζει με την παιδική ηλικία και που αποβλέπει στο να κάνει τον πολίτη τέλειο, να γνωρίζει να εξουσιάζει και να εξουσιάζεται με δικαιοσύνη. Ο Αριστοτέλης θεωρεί τον άνθρωπο «ζώον κοινωνικόν» και «φύσει πολιτικόν» γι’αυτό θεωρεί την αγωγή μέρος της πολιτικής. Η παιδεία θα παρέχει τις πρακτικές γνώσεις τις απαραίτητες για τις ανάγκες της ζωής. Τον οδηγεί στην ελευθερία, την καλοσύνη και την αρετή. Η αρχαία ελληνική σκέψη επηρέασε την σκέψη των Γάλλων διαφωτιστών. Τόσο οι Γάλλοι φιλόσοφοι και συγγραφείς όσο και ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας συμφωνούν για τον σημαντικό ρόλο της εκπαίδευσης στη διαμόρφωση σωστών πολιτών.

Abstract

During the 18th century education in France acquired an important role. Already from the beginning of the century the philosophers of the Enlightenment suggested reforms and the implementation of new ideas in education. Some of the main representatives of the Enlightenment, like Voltaire and La Chalotais were against the education of the masses, while others like Diderot, d’ Alembert, Helvétius and d’ Holbach proposed that it should be implemented. Although there was no concensus on the education of the common people, everyone thought that the educational system should change in order for it to become more substansive and efficient. Some of the most important proposals of the era were presented by d’Alembert, Diderot, Helvétius and Condorcet. Like the French philosophers of the 18th century, Plato and Aristotle considered education especially important. Plato thinks that education is linked to virtue. It begins during childhood and has as its aim to make the citizen perfect, to know, rule and be ruled with justice. Aristotle considers man as a ‘political animal’ ‘naturally politcal’. Hence, he sees education as part of politics. Education will give the practical knowldege for the necessities of life. Education leads man to freedom, kindness and virtue. Ancient Greek thought influenced the French philosophers of the Enlightenment. Both the French and ancient Greek thinkers agree on the importance of education in the creation of good citizens.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Σ.Μωραϊτη, Εκπαίδευση & Πολιτισμός κατά τα Πρότυπα του Γαλλικού Διαφωτισμού

5η Εισήγηση: Οι πολιτιστικές αξίες της Ευρώπης όπως την οραματίστηκαν διανοούμενοι & πολιτικοί

 Μαρία Μενεγάκη, Πανεπιστήμιο Αθηνών Ε.Κ.Π.Α  Καθηγήτρια της Ιστορίας του γαλλικού πολιτισμού

 Περίληψη

Το 1950, στην πέμπτη επέτειο από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, ο Γάλλος υπουργός εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν, υπό την έμπνευση του Ζαν Μονέ, προτείνει στις ευρωπαϊκές χώρες την κοινή εκμετάλλευση των πηγών άνθρακα και χάλυβα υπό την εποπτεία μιας υπερεθνικής εξουσίας. Το 1951 υπογράφεται, πράγματι, η σύσταση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα απαρτιζόμενη από έξι χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο). Αυτό υπήρξε το πρώτο βήμα για την υλοποίηση ενός οράματος που καλλιεργούσαν ποιητές και διανοούμενοι επί δύο αιώνες, της ενοποίησης της γηραιάς ηπείρου. Θα χρειαστούν όμως ακόμη τέσσερις δεκαετίες ωσότου ολοκληρωθεί η πρώτη φάση αυτής της ενοποίησης που δεν είναι άλλο παρά η θεσμοθέτηση μιας κοινής οικονομικής πολιτικής, ενώ η δεύτερη φάση, η πολιτική ενοποίηση περιμένει ακόμη.

Κατά πόσον η σημερινή ευρωπαϊκή οντότητα των 28 χωρών που την απαρτίζουν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες  των πρώτων οραματιστών και θεμελιωτών της; Αυτό είναι το θέμα της παρούσας έρευνας. Μέσα από τη μελέτη του έργου διανοητών, αλλά και πολιτικών του 19ου και του 20ού αιώνα επιχειρεί να αναδείξει τις αρχές και τις αξίες που ενέπνευσαν   αυτή τη μεγαλεπήβολη και πρωτόφαντη για την ιστορία της Ευρώπης πρωτοβουλία.

Abstract

The cultural values of Europe according to intellectuals and politicians who dreamt of its unification

In 1950, on the fifth anniversary of the end of the Second World War, the French minister of foreign affairs Robert Schuman, at the instigation of Jean Monet, proposes to the countries of Europe, the common exploitation of coal and steel resources under the supervision of a supranational authority. In 1952, in fact, the establishment of the European Coal and Steel Community is signed consisting of six countries (France, Germany, Italy, Belgium, Holland and Luxembourg). This was the first step towards the realization of a dream nurtured by poets and thinkers for two centuries, for the unification of the old continent. However, it will take another four decades to complete the first phase of this unification which was nothing more than the enactment of a common economic policy, while the second phase, political unification is still to come.

How far does the current European entity of the 28 countries which constitutes it answer to the expectations of its first visionaries and founders?  This is the theme of the present enquiry. Through the study of the work of the thinkers as well as  politicians of the 19th and 20th century it attempts to show  the principles and values which inspired this ambitious and, for the history of Europe, unprecedented initiative.

After serious belligerent confrontations the issue was returning with ever greater  intensity.  Henri de Saint-Simon and Ioannis Kapodistrias at the end of the Napoleonic wars in 1814-15. Victor Hugo after his country’s defeat in the Franco- Prussian war of 1870. Aristide Briand and Gustav Stresemann after the end of the First World War. T.S. Eliot and Denis de Rougemont after the Second World War. All these, stretching forth their  hands towards the enemies, whether victors or vanquished, called upon them to act in common to create a Europe of peoples based on respect for human rights, solidarity  and peace. Their full vindication is yet to be achieved.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση: Μ.Μενεγάκη, Οι πολιτιστικές αξίες της Ευρώπης

6η Εισήγηση:«Ελληνισμός, Υποδούλωση, Τρομοκρατία και Δουλεία: Αφηγήσεις Δυτικών Περιηγητριών»  

 Εάν κάθε Τούρκος πασάς είχε μία Ασπασία πόσο θα βελτιωνόταν το γένος των Μωαμεθανών» (Celine Α’ 1849)

 Ειρήνη Καμπερίδου,  Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας   Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α)

Περίληψη

Δυτικές περιηγήτριες του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα επεξεργάζονται, με περίσσια λεπτομέρεια, τη θέση των υποτελών λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Χρησιμοποιούν όρους και εκφράσεις όπως τρομοκρατία, τρόμος, η αίσθηση του τρομερού φόβου, μαζικές σφαγές, εξολόθρευση, διωγμοί, εκφοβισμοί, βιασμοί, υποδούλωση και δουλεία. Εκείνες του 20ου αιώνα χρησιμοποιούν όρους και εκφράσεις όπως λεηλασίες, βίαιες εκτοπίσεις, εξολόθρευση, πρόσφυγες, βάναυσα βασανιστήρια, εξόντωση, λιμοκτονία και αφανισμός όλων των στοιχείων που δεν ήταν ξεκάθαρα μουσουλμάνοι. Τα έργα και οι μαρτυρίες των δυτικών περιηγητριών, εκτός που προσφέρουν μία γυναικεία οπτική και προσέγγιση της Οσμανικής πραγματικότητας, παρουσιάζουν και ένα πρωτότυπο υλικό για τη θέση των υποτελών λαών: Ελλήνων, Εβραίων, Αρμενίων, Τσιγγάνων, κ.ά. Χιλιάδες γυναίκες—Αγγλίδες, Γαλλίδες, Γερμανίδες, Σουηδέζες, Ελβετίδες, Αυστριακές και Αμερικανίδες—εξερεύνησαν, έζησαν ως μόνιμοι κάτοικοι· εργάστηκαν ως εθελόντριες, ιεραπόστολοι, εκπαιδευτικοί, νοσοκόμες, ζωγράφοι, γκουβερνάντες, υπηρέτριες, συνοδοί γυναικών της δυτικής ή της Οθωμανικής ελίτ σε περιοχές που θεωρούντο, κατά τις μαρτυρίες τους, βάρβαρες και επικίνδυνες για το γυναικείο φύλο, όπως η Μικρά Ασία, ο Πόντος και η Κύπρος. Πολλές επισκέφτηκαν, φιλοξενήθηκαν και εργάσθηκαν σε διάφορα χαρέμια της οθωμανικής επικράτειας, ειδικά τον 18ο και 19ο αιώνα.  Οι γυναικείες μαρτυρίες του 18ου και 19ου αιώνα εξετάζουν τη μη-ανοχή της διαφορετικότητας, τον κοινωνικό-θρησκευτικό ρατσισμό· τις φυλετικές χρωματολογικές και χωροταξικές διακρίσεις που επιβάλλονταν δια νόμου ή με άτυπες απαγορεύσεις στους Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους, ενώ εκείνες του 20ού αιώνα ασχολούνται με την Επανάσταση των Νεότουρκων (1908), τους διωγμούς των μη-μουσουλμάνων υπηκόων που ακολούθησαν, κυρίως των χριστιανών, τις  γενοκτονίες των Αρμενίων, των Ποντίων, του Ελληνισμού γενικότερα, τη Μικρασιατική Καταστροφή, κ.ά.  Οι άμεσου χαρακτήρα πληροφορίες που μας παρέχουν οι περιηγήτριες αποτελούν πολύτιμη και ουσιαστική πηγή πληροφόρησης για τη θέση των υποτελών λαών.  Ωστόσο, παρατηρείται μία ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση στις γυναικείες μαρτυρίες για την υποδούλωση εκείνων που αποκαλούν απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, γεγονός που συνέβαλε στο να επικεντρωθεί ο γυναικείος λόγος στο ελληνικό στοιχείο, σε σύγκριση με τις περιγραφές για άλλους υπόδουλους/υποτελείς λαούς. Αντιπροσωπευτικό δείγμα των διωγμών και του περί ελληνισμού αντιλήψεων των δυτικών περιηγητριών αποτελούν οι γυναικείες μαρτυρίες που ακολουθούν.

Λέξεις κλειδιά: Υπόδουλος Ελληνισμός, φιλότιμο, παλικαριά, Οσμανική-Οθωμανική κοινωνία, νεομάρτυρες, κρυπτοχριστιανοί, εξισλαμισμός, πολυεθνική δουλεία, ευνουχισμός, χαρέμι, φύλο, τρόμος, τρομοκρατία

Hellenism, Subjugation, Terrorism and Slavery:Personal Accounts by Western Women Travelers

 Irene Kamberidou, Associate Professor of Sociology National and Kapodistrian University of Athens

Abstract

European and American women of the 17th, 18th and 19th centuries, in their first-hand accounts on the position of the subjugated peoples of the Ottoman Empire—Hellenes (Greeks), Jews, Armenians, Gypsies, etc.—repeatedly use terms and expressions such as terrorisme (fr.), reign of terror, mass massacres, privileged rape, the Armenian massacres, persecutions, subjugation, enslavement and slavery.  In the beginning of the 20th century, the accounts include phrases and terms such as sweeping into oblivion all elements not pure Moslem, refugees, orphans, terrified children, defiled women, extermination, starvation, horrors of deportation, the Kerasund horror, the Armenian horror, Under the Blight of Horrible Fear and Great Massacres, constant terror, cruel tortures, persecution and pillaging.  This study is based on primary sources that provide additional evidence on the position of the subjugated races in ottoman society, primarily Asia Minor, so as to inspire new questions on Hellenism and Osmanli reality, including a gender perspective. Accordingly, the female discourse that follows is illustrative of the philhellenic movement of the period. It focuses on the Hellenes (Greeks) since women travelers believed they were the descendants of the ancient Hellenes, therefore dedicating more material to the Greek element. Indeed, thousands of women—English, French, German, Swedish, Swiss, Austrian, American—travelled in the 18th and 19th centuries. They explored, resided as permanent residents, worked or served as volunteers, missionaries, educators, teachers, nurses, artists, governesses, ladies in waiting or servants of the western elite in regions considered dangerous for the female gender, such as Asia Minor (Turkey), Pontos (Black Sea region) and Cyprus. Many were received as guests or employed in harems of all the ottoman classes, especially in the 19th century. The 18th and 19th century accounts on ottoman society discuss gender segregation; religious-racial intolerance and discrimination; persecutions of Christian subjects; imposed color discrimination and residential segregation according to race; the 1896 Armenian massacre in Constantinople, and so on.  Twentieth century discourse spotlights the Young Turk nationalist movement (1908) and its subsequent persecutions of «all elements not pure Moslem»: Armenian Genocide (1915-1917); Hellenic Genocide (1914-1923) i.e. in Asia Minor, Smyrna and that of the Pontian Greeks or Pontic Genocide.

Keywords: enslaved-subjugated Hellenism, Osmanli society, Ottoman reality, neo-martyrs, crypto-Christians, subjugation, islamization, multiethnic slavery institution, castration, harem, terror, terrorism

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Ειρήνη Καμπερίδου, Ελληνισμός, Υποδούλωση, Τρομοκρατία και Δουλεία

6η Συνεδρία: Αθλητισμός & Επιχειρηματικότητα

Συντονιστές: Κουτσούμπα Μαρία (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α., Διευθύντρια του Τομέα Γυμναστικής και Χορού).
                          Παπαδόπουλος Σίμος (Καθηγητής Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θράκης).

2η Εισήγηση: Πολιτισμός: Παρελθόν, παρόν και μέλλον

Νίκη Γκόβα, Ιστορικός  – Αρχαιολόγος  

Περίληψη

Ο αθλητισμός είναι ένας κοινωνικός θεσμός που αντικατοπτρίζει τη δεδομένη κοινωνία και τον πολιτισμό της. Το αθλητικό-ολυμπιακό ιδεώδες ξεκίνησε στην αρχαιότητα, με την ίδρυση των Ολυμπιακών αγώνων να αποδίδεται στους Κρητικούς Δάκτυλους. Στον 8ο αιώνα π.Χ. στην Ιλιάδα ηχούσε το «αιέν αριστεύειν», ενώ στην Οδύσσεια η αξία του αθλητισμού. Παράλληλα, οι ομηρικοί Έλληνες εμπνέονταν από την προγονολατρεία και τη φιλοπατρία. Από αυτό το τρίπτυχο προήλθαν οι αρετές των ηρώων: η ανδρεία, το κάλλος, η αλκή και η ευγένεια. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα και ως συμπλήρωμα θρησκευτικής λατρείας θεσπίστηκαν οι Ολυμπιακοί αγώνες, τα «Ίσθμια», τα «Νέμεα», τα «Πύθια». Τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. η πολιτεία αναθρέφει τους πολίτες γύρω από τον νέο ανθρώπινο τύπο, «ο καλός καγαθός». Όμως, η εμφάνιση των Ρωμαίων συντέλεσε στον εκφυλισμό των αθλητικών αγώνων. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα ήταν μόνο μια μακρινή ανάμνηση της Κλασικής Αρχαιότητας χωρίς το όραμα του Πιερ ντε Κουμπερτέν, που πίστευε πως οι Ολυμπιακοί Αγώνες μπορούν να βοηθήσουν τους λαούς να συνεισφέρουν στην παγκόσμια ειρήνη. Παράλληλα, οι Δελφοί αποτέλεσαν θρησκευτικό κέντρο. Εδώ τελούνταν τα Πύθια, η πιο σημαντική εκδήλωση μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, εδώ γεννήθηκε η Δελφική Ιδέα, το όραμα του Άγγελου Σικελιανού: η ιδέα να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένας παγκόσμιος πνευματικός πυρήνας, όπου οι ιδέες της ειρήνης και της καλής θέλησης θα αναπτύσσονταν σε ένα Πανεπιστήμιο, προκειμένου να ενοποιήσει τις αντιθέσεις των λαών. Εκφραστής του Σικελιανικού οράματος γίνεται το «Πολυθεματικό Πάρκο Δεσφίνας», ένα Project της ΜΕΝΤΩΡ Α.Ε., επενδύοντας στο συνδυασμό της παραδοσιακής κληρονομιάς με τη μοντέρνα πόλη, στην ποιότητα διαμονής με την ψυχαγωγία και την εκπαίδευση παιδιών, στα Γήπεδα Αθλητισμού, στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών, στο Κέντρο Τεχνολογίας. Η αναγκαιότητα ύπαρξης πρωτοβουλιών και νεωτερισμών που στοχεύουν στην οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος, με αρωγό την Παιδεία, τις Τέχνες, τον Αθλητισμό και την αδελφοσύνη των λαών είναι εμφανής.

Abstract

Athletics is a social institution that reflects each society and its culture. The athletic-olympic ideal began in ancient times, with the foundation of the Olympic games being attributed to the Cretan Dactyls. In the 8th c. B.C. the «αιέν αριστεύειν» echoed in the Iliad, while in the Odyssey the values of athletics. Meanwhile, the homeric Greeks were inspired by the worshipping of their forefathers and the patriotism. From this triptych originated the virtues of the heroes: courage, beauty, power and nobility. It was in this atmosphere and as a supplement to religious worshipping that the Olympic, Isthmian, Nemean and Pythian games were enacted. In the 5th and 4th c. B.C. the state raises the citizens around a new human model, “ο καλός καγαθός”. But the appearance of the Romans contributed to the degeneration of the athletic games. The Olympics would be nothing more than a distant memory of Classical Antiquity if it wasn’t for Pierre de Coubertin’s vision, who believed that the Olympics could help the peoples contribute to the world peace. Parallelly, the Delphi formed a religious center. The Pythian games were performed here, the Delphic Idea was born here, Angelos Sikelianos’s vision: the idea of creating in Delphi a universal spiritual core, where the ideals of peace and good faith would unfold in a University, for the unity of the people worldwide. The «Πολυθεματικό Πάρκο Δεσφίνας», a Project of MENTOR  S.A. becomes the expresser of Sikelianos’s vision, investing in the combination of the traditional heritage and the modern city, in the accommodation quality through the entertainment and education of the children, in the Athletics Courts, in the Open University of Liberal Arts, in the TechnologyCenter. The necessity of existing initiatives and innovations that aim at the erection of a better future, with the aid of Education, Arts, Athletics and the fraternity of the peoples is evident.

3η Εισήγηση:Μαθήματα Eπιχειρείν από τον Aθλητισμό.

 Δημήτρης Μαρινέλης, BSc, MPhil, EMBA, Βusiness Coach στη BusinessPlus

Περίληψη

Οι θεμελιώδεις έννοιες της νίκης και της ήττας, αλλά και ο ανταγωνισμός, οι συνέργειες, η προετοιμασία, η υπομονή, η επιμονή και η στρατηγική σκέψη είναι αξίες κοινές μεταξύ αθλητών και επιχειρηματιών. Πως μπορεί λοιπόν να ωφεληθεί η επιχειρηματική σκέψη από τις αθλητικές πρακτικές αλλά και σε ποιά πεδία οι τελευταίες δρουν περιοριστικά ως προς τις βασικές αρχές του επιχειρείν; Εν τέλει, ποια είναι τα κοινά στοιχεία και ποιές οι διαφορές μεταξύ αθλητισμού και επιχειρηματικότητας, από τα πρώτα βήματα μίας προσπάθεια έως τη τελική επίτευξη ενός στόχου;

Entrepreneurship Lessons from Sports

Dimitris Marinelis, BSc, MPhil, EMBA, Βusiness Coach at BusinessPlus

Abstract 

The elementary concepts of winning and losing, competition and synergy, preparation, patience, persistence and strategic thought are all common values among athletes and entrepreneurs. How can sports practices be of benefit to entrepreneurial thought or how do they constrict the entrepreneurial principles? What are the common aspects between sports and entrepreneurship from the beginning steps of an effort, to the final target acquisition?

 7η Συνεδρία: Αθλητισμός -Τέχνη -Πολιτισμός

1η Εισήγηση: Η διαμεσολάβηση του θεάτρου για την προσωπική ενδυνάμωση και τον πολιτισμό στο σχολείο

Σίμος Παπαδόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής, Π.Τ.Δ.Ε, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Περίληψη

Πρόκειται για διάλεξη που θα παρουσιάσει τις επιστημονικές και καλλιτεχνικές διαστάσεις του θεάτρου στο σχολικό περιβάλλον εστιάζοντας στον διαμεσολαβητικό ρόλο του θεάτρου για προσωπική ενδυνάμωση. Θα παρουσιαστούν θεατρικές τεχνικές και μέθοδοι, που δίνουν έμφαση στη διερεύνηση της κοινωνικής πραγματικότητας και στην αξιοποίηση της σωματικής και λεκτικής έκφρασης και επικοινωνίας στο περιβάλλον της ομάδας και στο ρόλο του εμψυχωτή. Θα διερευνηθούν τρόποι ώστε κάθε εκπαιδευτικός -σε ψυχοπαιδαγωγικό-ερευνητικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο– να αξιοποιεί κατάλληλες τεχνικές που αποσκοπούν στη δημιουργία ενσυναισθητικών σκηνικών περιβαλλόντων για δράση και στοχασμό στη σχολική ηλικία.  

 Simos Papadopoulos,Assistant Professor in Theatre Studies,Department of Primary Education Democritus University of Thrace

Abstract

This text concerns a presentation of the scientific and artistic dimensions of theatre in the  school with a focus on the intervening role of theatre for personal empowerment. It presents drama conventions / techniques and methods which put the stress on enquiring about social reality as well as on making the most of verbal and non-verbal expression and communication in the context of a group and in the animator’s role. It seeks to find ways so that every teacher will be able to use the proper techniques – on a psychological, educational, research and artistic level – which create empathic environments for action and reflection at school age.

 2η Εισήγηση: Η Ορχηστική Τέχνη και η πορεία της μέσα από την εξέλιξη του θεάτρου

Θωμάς Γκουντής του ΓεωργίουΔάσκαλος  Χορού / Χορογράφος 

                                                                                                        

  Περίληψη :
<< Η πορεία του χορού σε σχέση με την εξέλιξη του θεάτρου συνδέεται με την  δομή του χώρου που δίνεται η παράσταση και  το  έργο. Ενώ η γέννηση της τραγωδίας  έγινε διεξοδικά με την  εισαγωγή του λόγου  στις Διονυσιακές  γιορτές της Αρχαίας ελληνικής κοινωνίας  , προϋπάρχει σαν τέχνη και  αποτελεί αντικείμενο παιδείας όπως και η Μουσική . Η δραματοποίηση της τέχνης του  χορού  είναι συνεπακόλουθο της γέννησης του θεάτρου. Με  τον  ενστερνισμό των  Ελληνικών γραμμάτων  από την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, έχει συνέχεια και το θέατρο  αλλά και ο χορός …η οποία χάνεται με τον χριστιανισμό. Με την  Αναγέννηση προβάλλει  η Ιταλική σκηνή  που  καμία σχέση δεν έχει  με την προ χριστιανισμού κατάσταση . Εδώ αρχίζουν αναπαραστάσεις και προσεγγίσεις σε  έναν  πολιτισμό που κανείς δεν  μπορεί να θυμηθεί και να  αναβιώσει…  Αργότερα μπαίνουμε στην τροχιά των Επαναστάσεων και του Διαφωτισμού, διαμορφώνοντας  ρεύματα  και  αισθητικές  μέχρι  τις  μέρες μας…..  >>

The Art of Dance and its course of action through the development of theatre

 Thomas George Gkountis, Dance Teacher / Choreographer

 Abstract:

<<The progression of dance in relation to the development of theatre is connected to the composition of the space where the performance or the play is presented. While the birth of Tragedy was a thorough process initiated by the introduction of speech in the celebrations of Dionysos in ancient Greek societies, dance pre-existed as a form of art and constitutes a method of education, just like music.The dramatization of the art of dance is an aftereffect of the birth of the art of theatre.
As the Roman Empire embraced the Greek letters, a related continuance of the art of dance and theatre was enabled… that was brought to a standstill by Christianity. In the years of Renaissance, the Italian stage emerges in a way very dissimilar to the pre Christian forms. Here starts the representation and the approach to a civilization that no one can remember and revitalize…. Soon we enter the years of Revolution and Enlightement, years that formed the allure and aesthetic ideas that are embraced until today…>>

3η Εισήγηση:  Η φιλοσοφική και αισθητική αποτύπωση του αθλητικού ιδεώδους στην  αρχαία γλυπτική τέχνη

 Κωνσταντίνα Γογγάκη*, Σωτήριος Τριανταφύλλου**, Δημήτριος Σολωμός***

 * Επίκουρη Καθηγήτρια, Φιλοσοφία του Αθλητισμού, Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού (ΣΕΦΑΑ), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

** Υπ. Διδάκτωρ Τμ. Μ.Μ.Ε. Παντείου Παν/μίου, Πρόεδρος Πανελληνίου Συνδέσμου Αθλητικού Τύπου (ΠΣΑΤ)

*** M.Sc. Φιλοσοφία του Αθλητισμού, Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

 Περίληψη

Η τέχνη αντικατοπτρίζει την κοινωνία της εποχής, επομένως τα έργα τέχνης επιδέχονται φιλοσοφική ερμηνεία, μέσω της οποίας μπορεί να γίνει αντιληπτή η πνευματική ζωή της εποχής. Η πρώτη ολοκληρωμένη απεικόνιση του ανδρικού σώματος στη γλυπτική τέχνη είναι του Κούρου, των μαρμάρινων αναθηματικών ή επιτύμβιων γλυπτών της αρχαϊκής περιόδου. Οι Κούροι αποτελούν την πρώτη αποτύπωση της καλοκαγαθίας στην ελληνική τέχνη και τον πρόδρομο των κλασικών γλυπτών. Τα κλασικά γλυπτά με τη στάση του σώματος εκφράζουν την ανδρεία, αλλά ταυτόχρονα την αρμονία, το μέτρο και τον αυτοέλεγχο. Ειδικότερα τα γλυπτά του 5ου αιώνα π.Χ., όπως ο Δισκοβόλος του Μύρωνα, παρουσιάζουν μια «εμμονή» στη συμμετρία. Στο αρμονικό σώμα απεικονίζεται η ύπατη στιγμή του ανδρισμού, μία εικόνα συνεπώς ιδεατή, με την οποία θα μπορούσε να ταυτιστεί κάθε πολίτης. Κυρίαρχο μέλημα στην αποτύπωση του αθλητή είναι η απεικόνιση των μυών, που ως κύριο συστατικό της ανδρικής ομορφιάς, είναι σμιλεμένοι με σπουδή, αλλά ταυτόχρονα και φυσικοί, επειδή η φυσικότητα συμβάλλει στη νομιμοποίηση της ανδρικής ισχύος. Το μυώδες σώμα συμβολίζει τη δύναμη και το απαραβίαστο της πόλης του αθλητή – πολεμιστή. Τα προσωπικά χαρακτηριστικά υπερκαλύπτονται από την τάση απόδοσης του εσωτερικού κόσμου και της προσωπικότητας των απεικονιζόμενων. Η αναζήτηση της σωματικής και πνευματικής τελειότητας οδηγεί τον καλλιτέχνη στη γυμνότητα -που συμβάλλει στο κάλλος, στην ιδανική αποτύπωση των χαρακτηριστικών, και στο φυσικό μέγεθος των γλυπτών. Παράγοντας του κάλλους είναι η χρυσή αναλογία, δηλαδή η χρήση βασικών γεωμετρικών μορφών και αριθμών για την αποτύπωση της στάσης αλλά και της συμμετρίας που ο Πλάτων ορίζει ως «αρμονία όλων των μερών προς το σύνολο». Η στάση του αθλητή και οι αρμονικές του κινήσεις προβάλλουν μια ηθική ισορροπία σώματος και πνεύματος. Στη θέα του αγάλματος προκύπτει η χαρά του αθλητισμού, που είναι απόρροια της ειρήνης. Η ειρήνη, αποτελώντας την προϋπόθεση της σωματικής και της πνευματικής άσκησης, είναι, συνεπώς, η βάση της ευδαιμονίας.

 

The philosophical and aesthetic reflection of the athletic ideal in the ancient   art of sculpture

 Konstantina Gongaki*, Sotirios Triantafyllou**, Dimitrios Solomos***

 * Assistant Professor, Philosophy of Sport, Faculty of Physical Education & Sport Science, National and Kapodistrian University of Athens

** PhD candidate of the Department of Communication Media and Culture of Panteion University, President of Greek Sports Journalist Association 

*** M.Sc. Philosophy of Sport, Department of Physical Education & Sport Science, National and Kapodistrian University of Athens

 Abstract

Art reflects the society of the era, consequently the artworks are open to philosophical interpretation, through which the intellectual life of the era can become perceptible. The first completed simulation of the male body in the art of sculpture is this of Kouros, the votive or funerary marble sculptures of the archaic period. The Kouroi constitute the first reflection of kalokagathia in the Greek art and the precursor of classical sculptures. The classical sculptures with their body posture manifest bravery, but also balance, moderation and self-control simultaneously. In particular, the sculptures of the 5th century B.C., like the Discobolus of Myron, present an «obsession» with symmetry. The high moment of virility, therefore an ideal image, to which every citizen could relate, is reflected in the balanced body. The dominant concern in the imprinting of the athlete is the imaging of the muscles, which as a main component of the male beauty, are sculpted with care, but at the same time they are natural, since the naturalism contributes to the legalization of the male strength. The muscle body symbolizes the power and the inviolability of the athlete’s – warrior’s city. The personal characteristics are covered by the tendency of the attribution of the inner world and the personality of the portrayed. The quest of bodily and intellectual perfection leads the artist to nudity –which contributes to beauty, the ideal reflection of the characteristics, and to the natural size of the sculptures. A factor of beauty is the golden ratio, namely the use of basic geometric forms and numbers for the imprint of the posture and the symmetry that Plato defines as «harmony of the parts to the whole». The athlete’s posture and harmonious moves show an ethical balance of the body and the spirit. The happiness of athletics, which is consequent of peace, arises in view of the statue. Consequently, peace, being the condition of the bodily and intellectual exercise, is the base of eudemonia.

 Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Κ.Γογγάκη-Σ.Τριανταφύλλου -Δ.Σολωμός Η φιλοσοφική και αισθητική αποτύπωση του αθλητικού ιδεώδους στην στην αρχαία γλυπτική τέχνη

4η Εισήγηση: Το Μάρμαρο στην Ελλάδα και τα Αρχαία Λατομεία

Ευγενία Μιχαλοπούλου,Αρχιτέκτων Αρισoετελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ)

Περίληψη

Η λέξη μάρμαρο ετυμολογείται από τη λέξη μαρμαίρω που σημαίνει λάμπω. Το μάρμαρο έχει υπάρξει ως υλικό δημιουργίας στην τέχνη και στην αρχιτεκτονική στην Ελλάδα για αιώνες. Η Ελλάδα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη ποικιλία τύπων μαρμάρου στον κόσμο και οι κάτοικοί της φρόντισαν να το εκμεταλλευτούν αυτό από αρκετά νωρίς. Εκατοντάδες αρχαιοελληνικοί ναοί, γλυπτά και κατοικίες κατασκευάστηκαν από λευκό μάρμαρο. Ιδιαίτερα δημοφιλές υπήρξε το μάρμαρο της Πάρου, γνωστό και ως λυχνίτης. Η λέξη λυχνίτης προέρχεται από τη λέξη λυχνία, την οποία χρησιμοποιούσαν οι είλωτες (δούλοι) για να μπορούν να βλέπουν καλύτερα κατά τη διάρκεια της εξόρυξης μαρμάρου στα αρχαία λατομεία.Με την έλευση του Χριστιανισμού στην Ελλάδα ο Έλληνας ταυτίστηκε με τον ειδωλολάτρη και οτιδήποτε –άμεσα ή έμμεσα- σχετιζόταν με την ειδωλολατρεία έπρεπε να εξαφανιστεί. Ναοί και γλυπτά καταστράφηκαν, ειδωλολάτρες κυνηγήθηκαν. Το μάρμαρο όμως συνέχισε να συνοδεύει την Ελληνική παράδοση και θρησκεία. Οι εικόνες των Αγίων της Χριστιανοσύνης αντικατέστησαν τα είδωλα-γλυπτά των Θεών του Ολύμπου με την τέχνη των μαρμάρινων κατασκευών στις εκκλησίες να αναπτύσσεται. Έτσι το μάρμαρο ήταν πάλι κομμάτι της Ελληνικής τέχνης και κουλτούρας. Τα ταφικά μνημεία στην Ελλάδα έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό το μάρμαρο˙ από το αρχαίο νεκροταφείο της Πάρου και το νεκροταφείο του Πύργου της Τήνου μέχρι το Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών. Δε θα ήταν ίσως πλεονασμός να ισχυριστεί κάποιος πως στην Ελλάδα οι άνθρωποι έχουν μάθει να  συνυπάρχουν με το μάρμαρο, σε όλη την πορεία της ζωής τους. Το μάρμαρο ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας με τους γλύπτες και τους αρχιτέκτονες της περιόδου της Αναγέννησης να επηρεάζονται από την Αρχαία Ελλάδα. Οι αρχιτέκτονες της εποχής χρησιμοποίησαν ευρέως το λευκό μάρμαρο στις κατασκευές τους και ο ιωνικός, κορινθιακός και σύνθετος ρυθμός αναβίωσαν.Μέχρι σήμερα το μάρμαρο παραμένει δημοφιλές στις σύγχρονες κατασκευές και οι μέθοδοι κοπής, επεξεργασίας του και χρήσης του έχουν διευρυνθεί όσο ποτέ άλλοτε.

Marble in Greece and Ancient Quarries

Evgenia Mihalopoulou,Architect Arisrotle University of Thessaloniki

Abstract                                                                                              

The word marble derives from the ancient Greek word marmairο meaning to shine. The marble has been used as a material in art and architecture in Greece for centuries. Greece is the country with the largest variety of marble types in the world and its inhabitants made sure to take advantage of this early enough. Hundreds of ancient Greek temples, sculptures and houses were made out of white marble. Particularly popular was Paros’ marble, known as lichnitis. The word lichnitis derives from the word lichnia (ancient Greek ceramic oil lamp), which was used by the helots (ancient Greece’s slaves) in order to be able to see better during the marble mining in ancient quarries.With the coming of Christianity to Greece the Greeks were correlated with idolatry and anything that -directly or indirectly- was related to idolatry had to disappear. Temples and sculptures were destroyed, idolaters were persecuted. However, marble continued to accompany the Greek tradition and religion. The pictures of Christianity’s Saints replaced the idols-sculptures of the Olympian gods and the art of marble constructions in churches was developed. Marble was again part of the Greek art and culture. A common characteristic of the funerary monuments in Greece is the use of marble; counting from the ancient cemetery of Paros and the cemetery of Pirgos in Tinos to the First Cemetery of Athens. It wouldn’t be superfluous for someone to argue that people in Greece coexist with marble throughout the course of their lives. Marble crossed the borders of Greece when sculptors and architects of the Renaissance period were influenced by Ancient Greece. Renaissance  architects widely used white marble in the construction and Ionic, Corinthian and Composite order revived.Nowadays marble remains popular in modern construction and cutting methods, processing and use have been expanded more than ever.

 Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Ε.Μιχαλοπούλου Το μάρμαρο στην Ελλάδα και τα Αρχαία λατομεία

5η Εισήγηση: Πέτρινα Γεφύρια της Ελλάδας:Μονοπάτια στην Ιστορία και την Λαϊκή Αρχιτεκτονική

Βασίλης Κωνσταντινίδης (1), Σταυρούλα Σκανδάλη (2), Παναγιώτης Σκανδάλης (3)

(1) Εκπαιδευτικός, μέλος της Π.Ο. του ΚΠΕ Αργυρούπολης

(2,3) Εκπαιδευτικοί Α/βάθμιας Εκπαίδευσης

 Περίληψη

Η ύπαρξη στον Ελλαδικό χώρο Πέτρινων Γεφυριών μοναδικών και ιδιαίτερων τόσο για τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά τους όσο και για το ιστορικό κατασκευής τους αποτελούν την προϋπόθεση της ανάπτυξης του εμπορίου την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προς την Κεντρική Ευρώπη και τις Παραδουνάβιες χώρες, τον σύνδεσμο της συγγένειας των Ελλήνων με τους υπόλοιπους βαλκανικούς λαούς και την πολιτιστική δυνατότητα συναδέλφωσής τους. Όπου χτίζονται αυξάνεται η επικοινωνία, γίνεται ευκολότερη η πρόσβαση και περιοχές βγαίνουν από την αφάνεια. Από την αρχαία εποχή όταν κατασκευάζονται τα πρώτα πέτρινα γεφύρια στην Πελοπόννησο έως και την σύγχρονη εποχή υπάρχει μια «πατροπαράδοτη μνήμη» των κτιστάδων που χωρίς να ’ναι σπουδασμένοι μηχανικοί κατασκευάζουν αριστουργήματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, που το καθένα διαφέρει από το άλλο. Η λαϊκή μούσα μέσω του δημώδους ποιήματος «Το Γεφύρι της Άρτας» δίνει πληροφορίες για τις δυσκολίες κατασκευής των γεφυριών στο σύνολό τους, τα βάσανα και τους καημούς των ξενιτεμένων μαστόρων και την προσμονή – προσευχή ώστε το έργο τους να ’ναι επιτυχημένο. Τα χωριά της ορεινής Πίνδου άγονα και αφιλόξενα για την προκοπή και την επιβίωση των κατοίκων τους κάτω ειδικά και από τον Οθωμανικό ζυγό, τους αναγκάζει να μεταναστεύσουν στην Κεντρική Ευρώπη και τις Παραδουνάβιες χώρες. Πλήθος ανδρών της γίνεται επιφανές στα ξένα και κάνοντας προκοπή με εμβάσματα που στέλνουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους χτίζουν σχολεία, εκκλησίες, ιδρύματα, δημιουργούν συνεταιρισμούς, επιχορηγούν την κατασκευή γεφυριών και προωθούν όλο και περισσότερους συντοπίτες τους να δημιουργήσουν στον τόπο τους ή να μεταναστεύσουν. Έτσι ιδρύονται και τα «μπουλούκια». Ομάδες δηλαδή συγχωριανών  που λαξεύουν από παράδοση την πέτρα και δημιουργούν αριστουργήματα. Η φήμη τους εξαπλώνεται και αυτοί ταξιδεύουν στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου και διαδίδουν τον πολιτισμό τους. Τον Ελληνικό Λαϊκό Πολιτισμό. Και αν αυτός ο αρχέγονος πολιτισμός στις μέρες μας χάθηκε και δεν δημιουργούνται πλέον «μπουλούκια» και πετράδες καθήκον μας είναι να διατηρήσουμε τα  πέτρινα γεφύρια της πατρίδας μας και μέσω συγκεκριμένων δράσεων να τα μετατρέψουμε σε εστίες διάδοσης του Πολιτισμού  και της Λαϊκής Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής μας

Abstract

Having Stone Bridges in the Greek area with unique and distinctive geometric characteristics and of historical construction, ensures the development of trade during the Ottoman period between Central Europe and the countries around Danube. Also they were a connection between Greeks and other Balcan peoples, therefore their cultural solidarity was strengthened.Wherever stone bridges were built, communication expanded, accessing the unimportant areas becomes easier. Ever since ancient times there has been a tradition in the construction of stone bridges in the Peloponnese which has lasted until modern times. The builders, share a “traditional memory” without having studied engineering. However, they create masterpieces of folk architecture, each different from one another.The folk muse, through the vernacular poem “The Bridge in Arta” shares information about the hardships during construction period in their whole. It also discusses the hard times and agony of the immigrant craftsmen and their anticipation-pray for the success of their work. The villages on the mountain of Pindos, too infertile and inhospitable for the inhabitants to survive and progress, especially under the Ottoman rule, force them to leave Greece and migrate towards Central Europe and Danube countries. A majority of builders succeeds abroad and send money back to Greece to fund schools, churches, institutions and companies.More bridges are built and more and more people are promoted to develop their area or migrate. This is how “bouloukia” are formed. Groups of  neighbouring villagers who carve the stone and create masterpieces. Their reputation expands and they travel all around the discovered world where they spread civilization. The “Greek Folk Civilazation”.Even if this ancient culture has been lost in our days and “bouloukia” are no longer formed, it is our duty to preserve the Stone Bridges of our country, with specific actions and to turn them into our cultural dissemination centres.

Παρακαλούμε κλικάρετε για να διαβάσετε την πλήρη εισήγηση:Β.Κωνσταντινίδης-Σ.Σκανδάλη-Π.Σκανδάλης, Γεφύρια της Ελλάδας Μονοπάτια στην Ιστορία & την Λαϊκή Αρχιτεκτονική

6η Εισήγηση: Αθλητισμός και αθλητές στο αρχαίο Δράμα

Αθανάσιος Γ. Γιαλούρης, Ιατρός, Συντονιστής Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. «Η Ελπίς»

Περίληψη

Όπως όλες οι εκφάνσεις του καθημερινού βίου έτσι και οι αθλητικές δραστηριότητες εκπροσωπούνται σποραδικά στο αρχαίο Δράμα, ένα είδος του λόγου που ζωντανεύει μυθολογικές ιστορίες, αντανακλώντας όμως τη ζωή της κλασικής Αθήνας. Οι αθλητικές αναφορές δεν είναι πάρα πολλές και, ως επί το πλείστον, σύντομες. Οι σχετικά εκτενέστερες ανευρίσκονται στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή (μια λεπτομερής περιγραφή αρματοδρομίας που όμως αποδεικνύεται ψευδής), στον «Αυτόλυκο» του Ευριπίδη (ψόγος κατά των αθλητών ως ανωφελών για την πατρίδα τους) και στην «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη (ανταγωνισμός μοναχικού δρομέα και τετράλογου άρματος). Το αρχαίο Δράμα, ένα ξεχωριστό είδος του ποιητικού λόγου, γεννήθηκε και ήκμασε στην Αθήνα του 5ου και 4ου π.χ. αιώνα με τρεις διαφορετικές μορφές: την Τραγωδία, την Κωμωδία και το Σατυρικό δράμα. Υπολογίζεται ότι γράφτηκαν συνολικά πάνω από 3000 δράματα από τα οποία όμως έφτασαν ως τις μέρες μας μόνο 45 ακέραια έργα (32 τραγωδίες, 12 κωμωδίες και 1 σατιρικό δράμα) και πολλά αποσπάσματα. Κορυφαίοι ποιητές του είδους αναδείχθηκαν οι Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης στην Τραγωδία και οι Αριστοφάνης και Μένανδρος στην Κωμωδία.      Το Δράμα, μέσα στη θεματική ποικιλία του, φυσικό είναι να περιλαμβάνει κάθε πτυχή του τότε βίου, αφού όσο κι αν αναφέρεται σε μυθολογικά θέματα δεν αποφεύγει τους αναχρονισμούς. Μελετώντας λοιπόν τα κείμενα ανακαλύπτει κανείς και κάποιες, σποραδικές συνήθως, αναφορές σε αθλητικά γεγονότα και αθλούμενους.       Λίγες από αυτές είναι εκτενέστερες. Η μεγαλύτερη βρίσκεται στην τραγωδία του Σοφοκλή «Ηλέκτρα» και εκτείνεται σε 76 στίχους. Ο Παιδαγωγός περιγράφει τη συμμετοχή του Ορέστη στους Δελφικούς αγώνες, αρχικά στο τρέξιμο και το πένταθλο, όπου ο Ορέστης θριαμβεύει, και στη συνέχεια σε μια περιπετειώδη αρματοδρομία με τραγική κατάληξη το θάνατο του ήρωα. Η ιδιοτυπία αυτής της περιγραφής έγκειται στο ότι είναι ψευδής και αποσκοπεί στο να παραπλανήσει τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της Αίγισθο. Στην  πραγματικότητα ο Ορέστης είναι ζωντανός και παραμονεύει για να εκδικηθεί τους φονιάδες του πατέρα του. Ένα άλλο εκτενές απόσπασμα (23 στίχοι) βρίσκεται στο χαμένο σατυρικό δράμα του Ευριπίδη «Αυτόλυκος» και ανήκει σε μονόλογο αγνώστου προσώπου. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν ψόγο των αθλητών, αφού κατά τον ομιλητή οι όποιες αθλητικές διακρίσεις δεν τους εξασφαλίζουν αντοχή στις μετέπειτα δυσκολίες του βίου ούτε είναι αληθινά ωφέλιμες για την πατρίδα τους, εφόσον οι αρετές τους είναι άχρηστες στη μάχη. Πιθανότατα ο Ευριπίδης δεν συμμερίζεται την άποψη του ήρωα του αλλά τον βάζει να την αναφέρει για να την ανατρέψει στη συνέχεια με τον αντίλογο κάποιου άλλου προσώπου. Δυστυχώς όμως τα υπόλοιπα σωζόμενα αποσπάσματα του έργου είναι ελάχιστα και κανένα ασφαλές συμπέρασμα δεν μπορεί να εξαχθεί. Ενδιαφέρουσα είναι και η περιγραφή –σε 25 στίχους από ένα χορικό της «Ιφιγένειας εν Αυλίδι» του Ευριπίδη- ενός ιδιότυπου αγώνα δρόμου ανάμεσα στον πεζό και με πλήρη πολεμική εξάρτυση, «γοργοπόδαρο», Αχιλλέα και το τετράλογο άρμα που οδηγούσε ο φίλος του Εύμηλος.Σύντομες αθλητικές αναφορές, εκτάσεως 1-4 στίχων συναντούμε σε αρκετά άλλα –σωζόμενα ακέραια ή μη- Δράματα.

 

Sports and athletes in ancient Greek Drama

 Athanasios G. Yalouris, Doctor of Medicine, Coordinating Director of the Department of Internal Medicine, “Elpis” Hospital of Athens

Abstract 

Athletic activities, like all the aspects of everyday life, are sporadically represented in ancient Greek Drama, a literary kind animating mythological tales but also reflecting life in classical Athens. Sports-related references are in most cases, short. The longest ones are found in Sophocles “Electra” (a detailed description of a chariot race, finally proved to be false), Euripides “Autolycus” (a blame against the athletes claiming that they are useless to their country) and in “Iphigenia in Aulis” (a competition between a sole runner and a chariot with four horses).        Ancient Greek Drama was a poetical theater, born and flourished in Athens of the 5th and 4th B.C. century in three distinctive forms: Tragedy, Comedy and Satyr Drama. More than 3,000 ancient Greek Dramas are estimated to have been written. However only 45 of them (32 tragedies, 12 comedies and 1 satyr drama) have been saved intact in the modern times, together with a big number of -extensive or short- fragments. The major dramatic poets of ancient Greece were Aeschylus, Sophocles and Euripides, in Tragedy, and Aristophanes and Menander, in Comedy.As expected, Drama –although referring to mythological ages- included every aspect of the classical life, not avoiding anachronisms. Thus it is not surprising that several -mainly sporadic- references to sports and athletes can be found in drama.  Among them, there are some more extended references. The first one (of 76 verses) appears in Sophocles’ “Electra”. Orestes’ tutor describes how Orestes participated in the Delphic Games, winning at running and Pentathlon. Afterwards he had an adventurous participation in a chariot race, which tragically ended with his death. However, all this description proves to be false in order to deceive Clytemnestra and her lover Aegisthus. In real life, Orestes is alive and planning to revenge his fathers’ murderers.Another extensive reference (of 23 verses) is found in Euripides’ lost satyr drama “Autolycus” and belongs to a monologue of an undefined person. It is actually a blame against athletes, since –according to the speaker- any athletic success neither provides to its owner increased ability against the future difficulties of his life, nor offers any service to his country, being useless in the battle. Euripides possibly did not accept the speaker’s opinion, but wrote these thoughts in order to refute them later by another person’s speech. Unfortunately, the rest saved fragments of this play are minimal and cannot confirm it.There is also an interesting description –in 25 verses of Euripides “Iphigenia in Aulis” – of an unusual competition between the pedestrian and fully armed “fast runner” Achilles and a chariot with four-horses driven by his friend Eumelus.Short athletic references, in 1-4 verses, are present in several other –intact or fragmentary- Dramas.